آشنایی با تاکتیک ها و طرز بازی تیم سرجیو کونسیسائو؛ همان چیزی که آرزویش را داشتیم!

زمانی که در سال 2017 هدایت تیم پورتو را برعهده میگرفت، تیم پرتغالی 4 فصلی میشد که قهرمانی را به رقیب دیرینه خود، بنفیکا تقدیم کرده بود و خیلی وقت بود که حرفی برای زدن نداشت. شاید عجیب باشد ولی همین جناب سرجیو کونسیسائو این نوار بدشانسی را در همان فصل اول حضور خود پاره کرد و پس از 4 فصل توانست این تیم را به قهرمانی لیگ پرتغال برساند! خون تازه ای که به رگ های تیم پورتو تزریق شد. 2 قهرمانی دیگر در فصل های 2019/20 و 2021/22، زیاد مسئله غیر طبیعی نبود چرا که پورتو دیگر همان تیم مرده گذشته نبود و توانسته بود به خود بازگردد و تبدیل به یکی از خطرناک ترین تیم های اروپایی شود، تیمی که در رقابت های اروپایی دنبال حریف بود و به بزرگ و کوچک رحم نمیکند!
در هفته هایی که اخبار میلان داغ تر از همیشه بوده و سرمربی های نامدار و کم نام و نشان و جوانی که روز به روز به این تیم نزدیک میشوند، نام یک نفر بیشتر از بقیه تکرار میشود. مردی همه فن حریف و مشتاق استفاده از ترکیب های 4-4-2 و 4-2-3-1، مردی که طی 7 سال حضورش در نیمکت پورتو توانست 3 قهرمانی لیگ پرتغال، 3 جام حذفی و 3 سوپر جام را به ارمغان بیاورد و تیم پورتو تحت هدایت او مجددا تبدیل به یکی از تیم های خوب اروپا شود.
همانطور که انتظار میرفت روسونری پس از طی کردن 2 فصل وحشتناک و تقدیم کردن قهرمانی به رقیب همشهری و 6 شکست پیاپی از آبی های شهر میلان، به فکر خانه تکانی است و دیگر نمیخواهد با استفانو پیولی ادامه بدهد. سرمربی منفوری که پس از یک اوج فوق العاده و بازگرداندن میلان به سطح اول اروپا و قهرمانی در ایتالیا و کسب اسکودتو، روند به شدت نزولی به خود گرفت و پس از کش و قوس های فراوان نتوانست تیم و خود را نجات دهد.

برویم سراغ تاکتیک و چینش ترکیب سرجیو کونسیسائو، مردی که به فوتبال منظم و هجومی به شدت علاقه دارد. مردی که یک تاکتیک عجیب و غریب جعبه ای یا همان باکس هافبک دارد. به این گونه که دو مدافع میانی و دو هافبک وسط تیم در نزدیکی هم و فولبک های چپ و راست کمی بالاتر از آنها به حمایتشان میپردازند.

بگذارید کمی فوتبالی به شما توضیح دهم، در باکس هافبک، وظیفه خط میانی تسلط بر توپ، پیش بردن توپ به سوی جلو و ایجاد شانس گلزنی برای خط حمله است. دابل پیوت (دو نفر اول باکس) در مقابل مدافعان میانی خودی کار پشتیبانی را برای نفرات جلویی خود انجام میدهند. به طور معمول، دو نفر تشکیل دهنده دابل پیوت مهمترین هافبک های تیم برای باکس خط میانی در نظر گرفته میشوند. آنها در صورت لزوم میتوانند کمی به عقب بیایند و راه را برای پیشروی مدافعان کناری تیم باز کنند، که بهترین تاکتیک برای بازیکنی با خصوصیات تئو هرناندز است!

دو نفر تشکیل دهنده دابل پیوت، توپ را از خط دفاعی را دریافت میکنند و در حالت ایده آل با نفرات پیش روی خود، موقعیتی همانند یک باکس را تشکیل میدهند و یا به کمک بازیکنان دونده و کناری تیم، توپ را به سمت جلو پیش میبرند. آنها باید سطح بالایی از آگاهی نسبت به فضا، زمان و پرسینگ داشته باشند، زیرا اغلب آنها از پشت سر تحت پرس حریف قرار میگیرند. بازیکنان روبرویی آنها نیز از پشت احساس فشار میکنند که نسبت به دابل پیوت، دارای شدت بیشتری است زیرا آنها بین خطوط بیشتری قرار دارند. آنها قصد دارند آخرین خط دفاعی حریف را با کمک توپ و به طریق های مختلف همچون سانتر های کوتاه، دریبل و کار های ترکیبی با مهاجمان مرکزی و هر نوع مهاجم دیگری در زمین بشکنند.

رویکرد کونسیسائو همان فوتبال همیشگی است، به مشکل خوردن و بسته بودن تمامی راه ها، بازگشت توپ به مدافعین میانی یا دروازه بان و بازیسازی از دروازه خودی، او در یکی از گفت و گوهای خود به وضوح اشاره کرد: “من از مالکیت کمتر بدم نمی آید و تنها دوست دارم نتیجه را به نام خود بزنم و 3 امتیاز را کسب کنم، حتی اگر در مالکیت 60 به 40 یا 70 به 30 باشد. اینها اهمیتی ندارد، همه چیز به این بستگی دارد با توپ چه کاری انجام میدهید برای رسیدن به موفقیت و رساندن گل چه کارهایی انجام میدهید“

اما در بحث باز پس گیری توپ و مالکیت، همانگونه که در تصویر مشخص است او خط حمله را به عقب کشانده و پس از باز پس گیری توپ از طریف فورواردها یک ضد حمله را برنامه ریزی میکنند و توپ را به جلو میبرند.

شاید از خود این سوال را بپرسید، باکس هافبک در هنگام عدم مالکیت توپ چه وظیفه ای دارد؟!

خب ساده است، زمانی که تیم خودی توپ را در اختیار ندارد، پیوت ها یا همان هافبک های قلدر و وسط فضاهای مرکزی جلوی خط دفاعی را مسدود میکنند و هرگونه پاس عبور کرده از این منطقه را به توقف در می آورند. آنها به رقابت برای مقابله با بازی مستقیم حریف میپردازند و در کانتر پرس (ضد پرس) اعمال شده در مناطق مرکزی حضور فعال دارند و از آن حمایت میکنند. پیوت ها باید بازیکنان دونده تیم حریف که میل هجومی بالایی دارند را شناسایی کنند، مخصوصا آنهایی که علاقه زیادی برای عبور از مناطق مرکزی دارند. (یک مثال ساده روبن لوفتوس چیک که علاقه به حمله از وسط زمین را دارد و راه خود را از میان بازیکنان حریف هموار میکند) علاوه بر همه این موارد، بازیکنان تشکیل دهنده دابل پیوت باید در کانال های کناری نیز به کمک وینگ بک ها و فول بک ها بیایند تا بتوانند همه کانال های ممکن را تحت پوشش و سیطره خود در بیاورند.

حالا شاید باز از خودتون سوال کنید، مزایای بازی با باکس هافبک چیه؟!

باکس هافبک باعث میشود که تیم خودی در برابر خط میانی دو یا سه نفره حریف، برتری عددی داشته باشد و به تیم ها این اجازه را میدهد که بر این مناطق و اغلب بر توپ، مسلط شوند. همچنین باکس هافبک، پشتیبانی کافی را برای حملات گسترده از کانال های داخلی زمین ایجاد میکند. از نظر دفاعی، نفرات بیشتری در ضد پرس (کانتر پرس) شرکت دارند که به نوبه خود شانس بازپس گیری سریع توپ را بالا میبرد. علاوه بر همه این موضوعات، باکس خط میانی به خوبی میتواند در برابر بازی مستقیم حریف مقابله کند زیرا نفرات زیادی وجود دارند که در برابر فاز اول و دوم بازی تیم مقابل مقاومت کنند. همچنین مدافعان مرکزی نیز از طریق باکس هافبک، به خوبی محافظت میشوند.

همیشه در تاکتیک های سرجیو، مدافعان کناری در رفت و آمد هستند و برای کمک رساندن به خط حمله از کناره ها اضافه شده و عمل آندرلپ و اورلپ را انجام میدهند و تیم کونسیسائو به یک باره از 2 مهاجم تبدیل به 4 مهاجم میشود، همان چیزی همیشه خدا رافائل لیائو و تئو هرناندز در زمین پیاده میکنند و سخت میشود جلوی آنها را گرفت!

خب بگذارید آندرلپ و اوورلپ را نیز برای آنهایی که آشنایی ندارند یک توضیح مختصر بدهم، به‌ طور کلی، هر یک از این دو استراتژی را میتوان به‌ عنوان دویدن به جلو و دروازه حریف از کنار حامل توپ (هم تیمی) به فضای پشت دفاع حریف توصیف کرد.
حملات اوورلپ و آندرلپ از جمله مهمترین مفاهیم تاکتیکی تیمی در طول مرحله حمله هستند.
تفاوت بین اوورلپ و آندرلپ در مسیر حرکت نسبت به حامل توپ است. بازیکنانی که روبروی هم قرار گرفته‌ اند، دویدن خود را در قسمت بیرونی حامل توپ و در نتیجه در یک منطقه وسیع انجام میدهند، دویدن اورلپی است که برای ایجاد یک موقعیت دو در مقابل یک در برابر مدافع حریف و تهدید فضای پشت دفاع رقیب است.

دویدن آندرلپی برای دست‌ کاری در شکل دفاعی تیم حریف است و شباهت آن با دویدن اورلپی در تهدید فضای پشت دفاع حریف است.
هدف کلی حملات اورلپ و آندرلپ انجام یک حمله بی‌ نقص و تهدید بیشتر دفاع رقیب است. این حملات میتوانند پشت دفاع حریف قرار بگیرند یا فضایی را در مناطق مرکزی باز کنند تا هم‌ تیمی‌ های یک بازیکن بتوانند به‌ راحتی در نیمه فضا یا کانال مرکزی بازی کنند. از این طریق، تیم گزینه‌ های هجومی بیشتری نسبت به جناح دارد، جایی که گزینه‌ های پاس تیم رقیب از طریق خط لمسی محدود میشوند. به نظرتان این تاکیتک آشنا نیست؟ لیائو و تئو و بوممممم!

یک اتفاق جالبی که در ترکیب تیم پورتو همیشه به چشم میخورد، گفتنی است در ترکیب کونسیسائو وینگرها یا همان بال های چپ و راست به داخل زده و مهاجمین تیم به کناره ها حرکت میکنند و عمل کاتبک را انجام میدهند تا فضا سازی کنند و روزنه ای در ترکیب تیم حریف ایجاد بکنند. شاید بگویید جای خالی وینگرها را چه کسی پر میکند؟ آفرین، یک ترکیب چرخشی! مدافعین چپ و راست در این لحظه در جای آنها قرار میگیرند و فشار را در زمین حریف بیشتر از قبل میکنند و تیم با تعداد نفرات بیشتری عمل حمله را انجام میدهد!

این دقیقا همان چیزی است که طرفداران میلان میخواهند و به دنبال آن هستند، زیرا دقیقا همین چرخش‌ ها هستند که یک تیم را حمله غیر قابل پیش بینی و در دفاع کردن سر سخت میکند.
تیم کونسیسائو علاقه به پرس از حریف میدان دارد و اجازه بازی سازی را به حریف خود نمیدهد، همان چیزی در میلان کنونی با جناب پیولی دیده نمیشود و طرفداران درخواست همین فوتبال را دارند! پرسی که به وسلیه 2 هافبک و 1 وینگر و 3 مهاجم انجام میشود و در یک لحظه تیم به 4-2-1-3 سوویچ میکند و از ترکیب 4-2-2 و 4-2-3-1 خارج میشود.
به علت علاقه داشتن کونسیسائو به پرس، تیم پورتو همیشه یک خط بالاتر بازی میکند و همین امر سبب میشود تا تیم عمل بازپس گیری را خیلی سریع انجام دهد و به سرعت توپ را به یک سوم تیم حریف برساند. پاس های ریز و تیکی تاکایی تیم پورتو که حتی اگر از نظر مالکیت پایین تر باشند باز آنها را به یک تیم غیر قابل پیش بینی تبدیل کرده است.

چیزی که بر همگان ثابت شد، میراثی بود که سرجیو طی این 7 سال در باشگاه پورتو بر جای گذاشت و توانست خود را در این باشگاه جاوادانه کند، حال همه چیز به زمان بستگی دارد که آیا این سرمربی در تیم پرتغالی میماند یا آنجا را به مقصد میلان ترک میکند…!